Oliemolen en later papiermolen De Eendracht te Wormer.
Wormer, westkant van Zaandammerpad bij de Rigastraat en Waterzolder.
De windbrief werd gegeven in maart 1685. In 1727 werd hij omgebouwd tot papiermolen ‘De Eendragt’, die later de papiermolen worden zou, waar voor de eerste maal vellen met het watermerk van Van Gelder zouden worden geschept (dr. J. de Jongh van Gelder Zonen 1784-1934). In 1846 werd hij reeds door stoom aangedreven. Hij heeft gestaan aan de westkant van het Zaandammerpad, iets zuidelijk van de Dirkssloot, en werd in 1889 afgebroken en vervoerd naar Emst, waar hij als korenmolen werd herbouwd.
Beknopt overzicht
1685
Als oliemolen gebouwd voor Sijmon Pietersz Fent.
1726
Molen wordt gekocht door Jan Pietersz Koopman, oud schepen van Wormer en wordt door een gevormde rederij verbouwd tot wit- papiermolen.
1738
Na overlijden van J.P. Koopman in 1736 komt in 1738 de molen in bezit van Jan Honig die al eigenaar was van De Vergulde Bijkorf in Zaandijk. Zoon Jacob Jansz wordt gaandehouder.
1774
Jacob Jansz Honig koopt in 1774 de Eendracht. Via Pieter Verheul kom de molen in 1775 in bezit van Maarten Schouten.
1797
Maarten Schouten overleed en de molen gaat over naar zijn schoonzoon Pieter Smidt van Gelder en werkt onder de naam Maarten Schouten en Comp en in 1804 onder Van Gelder Schouten en Comp
1816
De molen komt in bezit van 3 broers Martinus (1787), Hendrik (1789) en Pieter (1793) van Gelder en in 1821 kwam broer Arend er bij.
1845
De 3 oudste zonen van 3 oudste firmanten nemen de molen over: Pieter Smidt van Gelder jr, Pieter Hendrik van Gelder en Pieter Smidt van Gelder Pzn. Zij bouwen de molen om tot machinale pakpapierfabriek en werken succesvol onder de naam Van Gelder Zonen. De machinale inrichting van de molen werd voortdurend verbeterd. Het ontwikkelde zich tot de grootste papierbedrijf in Nederland.
1889
De molen, die niet meer werkte, wordt gekocht door Piet Wakker die hem doorverkoopt naar Emst in Gelderland en daar herbouwd wordt als korenmolen. In 1942 wordt de molen gesloopt.
Bijzonderheden
In deze molen werd de basis gelegd van het grote papierconcern Kon. Van Gelder Papier met papier en papierverwerkende fabrieken in Nederland. Het bedrijf ging in 1982 failliet. Papierfabrieken Crown Van Gelder in Velsen en Parenco in Renkum zijn de hieruit voortgekomen bedrijven die nu nog volop papier fabriceren. In het Molenmuseum op de Zaanse Schans staat een prachtig schaalmodel van de molen.
bron:
– ZaanWiki
– 1100 Zaanse molens
MOLENKAART
