Gelder Zonen, van

In 1845 richtten drie neven van de derde generatie Van Gelder de firma van Gelder Zonen op. Zij namen van Van Gelder Schoute & Comp, de firma van hun vaders en ooms, de Eendracht over. Zij verstoomden deze molen met succes. Aanvankelijk was het een combinatie van windkracht en stoomkracht. In 1855 kochten zij het oude familiebedrijf Van Gelder Schouten & Comp. Successievelijk verkochten zij de andere papiermolens maar de stoompapierfabriek de Eendracht werd voortdurend uitgebreid. Als eerste werd Het Fortuin verkocht. In 1869 werd zelfs het windmolengedeelte van de Eendracht verkocht. In dat jaar werd in Apeldoorn een papiermolen op waterkracht gekocht. Het kantoor verhuisde in 1886 van het Zuideinde in Wormerveer naar het Singel in Amsterdam. In 1890 werd voor het eerst courantenpapier gemaakt op de fabriek in Wormer. Dat was zo’n succes dat al in 1896 een heel nieuwe fabriek voor het maken van courantenpapier werd gesticht in Velsen aan het Noordzeekanaal. In Apeldoorn werd een nieuwe stoompapierfabriek gesticht die vooral witpapier maakte. De fabriek in Wormer ging pakpapier maken. Het bedrijf Van Gelder Zonen werd in 1900 omgezet in een N.V. Het bedrijf bleef expanderen. Er kwamen grondstoffenfabrieken in Velsen en twee nieuwe fabrieken in Renkum.

Na de tweede wereldoorlog werden nog twee grote nieuwe papiermachines in Wormer gebouwd. Een speciaal product was asbestvilt dat o.a. bij vloerbedekking en isolatiemateriaal werd gebruikt. Het was in de jaren 1970-1975 de kurk waar het hele concern van Gelder papier op dreef. Angst voor mogelijke schadelijke effecten op de gezondheid van asbest betekende het einde van dit product. In de economische crisis 1979/1980 lukte het niet om een nieuw product in Wormer te ontwikkelen. De fabriek sloot in 1980. Hele concern ging in 1981 failliet. Een aantal bedrijven zou later een doorstart maken. In de papierfabrieken Crown Van Gelder B.V. in Velsen (foto) en Parenco B.V. in Renkum wordt nog papier gemaakt.