Rogge, Adriaan Jansz

[Bron: ZaanWiki]: (Zaandam 1732-1816). Vooraanstaand koopman te Zaandam, touwslager, papiermaker, zeehandelaar. Zie ook: geslacht Rogge. Adriaan Rogge, de oudste zoon van Jan Lijnstz. Rogge en Engeltje Adr.d. van Wimmenum, werd in 1759 directeur van de lijnbaan ‘De Witte Olyphant’ aan het Hazenpad te Zaandam. Hierdoor was hij als 27-jarige al een der voornaamste burgers van zijn geboorteplaats. Hij werd ook de leidende kracht in de firma Jan Rogge & Zonen, die tussen 1749 en 1770 28 maal een walvisvaarder uitreedde. Met deze firma bedreef hij voorts de door zijn vader opgezette ‘handel in algemeene coopmanschappen’ in bijvoorbeeld tabak, koffie, suiker, indigo, cacao en Russische hennep. Voor het vervoer van zijn vooral op Amerika en West-Indië gerichte handelszaak ging hij zich bezighouden met de rederij. Tenslotte bezat hij acht koopvaardijschepen, zoals De Stad Haarlem, Juffrouw Marie, De Vrouwe Hillegonda en het grote fregat Sint Agatha. In de Engelse Zeeoorlogen zijn verschillende van zijn schepen geconfisqueerd.

Tenslotte dreef hij onder de naam Adriaan Rogge & Comp. in partenrederij de papiermolens De Walvis en De Kruiskerk (1770). De meeste van zijn ondernemingen waren partenrederijen. Adriaan Rogge bezat echter steeds de meerderheid van de uitgegeven parten. Ook op andere terreinen was Adriaan Rogge actief. Zo was hij al zeer jong lid van het dichtgenootschap Al Verder, terwijl hij schrijvend blijk gaf van grote betrokkenheid bij de Zaanse maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Twee maal werd een manuscript van zijn hand bekroond door de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (1775: ‘Welke is de grond van Hollands koophandel, van zijnen aanwas en bloei?’; 1780: verhandeling over het ‘Verdiepen van den mond der Buiten-Zaan’). Hij publiceerde voorts een bespiegeling over ‘Nederlandsch Watersnood’ (1775). In Zaandam werd naar zijn idee de grote sluis overbrugd met een ophaalbrug. Op zijn voorstel werden ook rijsdammen in de Voorzaan aangelegd om de bevaarbaarheid van de vaargeul te bevorderen. Deze rijsdammen hebben tot het midden van de 19e eeuw dienst gedaan. Adriaan Rogge was vurig patriot. In 1797, dus in de Franse tijd, werd hij als representant van Holland afgevaardigd naar Den Haag.