Papiermolen De Ruiter in Westzaan, ook wel De Reus genoemd. De windbrief werd gegeven in maart 1695. Hij heeft gestaan ten oosten van het Zuideinde, nabij de dijk, en werd volgens de brandkroniek van Van Pomeren in mei 1801 door brand verwoest. De juistheid van deze vermelding is inmiddels aangetoond.
Beknopt overzicht
1694
In het Zuideinde van Westzaan werd de papiermolen met de naam De Ruiter gebouwd en gangbaar gemaakt. Op 3 maart 1695 werd de windbrief voor de grauwpapiermolen aan Cornelis Jansz van Saenen uitgegeven.
1697
Cornelis Jansz van Saenen overleed en de erfgenamen transporteerden 5/6 parten voor NLG. 3.227,- aan Jan en Cornelis Roelofse te Westzaan. Waarschijnlijk bezaten ze al 1/6 part en werden hierdoor eigenaar.
1708
Jan en Cornelis (Roel?) verkopen de molen voor NLG. 3.372,- aan Jan Hendriksz Wouw (ook Wout of Wouters). De molen werd 4 jaar later opgenomen in een Assurantiecontract ten name van Jan Hendriksz en later verzekerd in het Papiermakerscontract.
Kort daarna moet Jan Hendriksz zijn overleden zijn en de molen bleef eigendom van Trijntje Cornelis, tweede vrouw van Jan Hendriksz. en niet van zijn zoon Cornelis Jansz Wouw die in 1730 overleed.
In de periode tot 1732 zijn veel familieleden betrokken geweest met de exploitatie van de molen.
1732
Trijntje Cornelis, nog steeds eigenaresse van de molen, overleed. Haar erfgenamen, ieder voor de helft, waren Willem Dirksz. Koppert (gehuwd met Stijntje Jans Wouw) en Guurtje Jacobs Vet (weduwe van Cornelis Jansz Vet). Zij brachten in 1733 de molen in veiling en Jacob Groot te Wormerveer werd in opdracht van Jacob Hendriksz Kruijt eigenaar voor NLG. 4.650,- Als alleen eigenaar heeft Jacob Kruijt vele jaren met de Ruiter gewerkt.
1766
Jacob Hendriksz Kruijt overleed en zijn vrouw Grietje Jacobs Vet verkocht de molen aan haar zoon Jacob Kruijt Jr die al eigenaar was van 3 Westzaanse grauwpapiermolens, Het Huis Assumburg, De Pronker en De Ruiter.
1778
Jacob Jr ’s zoon Jan werd medefirmant en werd voor de helft eigenaar van de 3 papiermolens. In dat jaar kochten zij ook nog een 4e papiermolen, De Witte Dolfijn.
1785
Door het overlijden van Jan overleefde Vader Jacob zijn zoon en hij zette het bedrijf met de molens De Ruiter en Assumburg voort. De Ruiter en De Assumburg werden verkocht. De Firma Jacob en Jan Kruijt was een van de belangrijkste Zaanse grauwpapier fabrikeurs.
1786
Jacob Hendriks Kruijt overleed en na het overlijden van zijn weduwe in 1887 werden de molens geveild en kwamen in bezit van Dirk Hoofd.
1801
In het gedenkboek van Papiermakerscontract en in de Brandkroniek van Van Pomeren staat vermeld: ‘Verbrand op 2 mei 1801’ . Onduidelijkheid alom; in de boedelscheiding van Dirk Hoofd van 19 mei 1801 stond vermeld; ‘Een grauwpapiermolen met 3 kuijpen c.a. , genaamd De Ruiter te Westzaan’.
Op 2 mei is de molen tot de grond toe afgebrand en werd niet meer opgebouwd.
Er zijn aanwijzingen dat de molens De Reus en De Ruiter identiek zijn geweest, maar daar is geen zekerheid over.
[BRON ZAANWIKI]
MOLENKAART
