Papiermolen, de Blauwe

Door Henk Voorn en Joop Goudsblom werd deze molen De Blauwe Papiermolen genoemd. Hoe zij precies aan deze naam komen is mij niet bekend. Op 27 januari 1691 vroegen Engel Jacobsz. Lakeman en Claas Cornelisz. Groot toestemming aan het hoogheemraadschap van de Schermer om een papiermolen op de dijk van de Nauernase Vaart op te richten. Een en ander werd als volgt opgeschreven.

“d.d. 27 januari 1691 Ordinaris vergaderinge. Compareerde Engel Jacobsz. Laackeman en Claas Cornelisz. Groot versoeckende aan de Crommenijerdijck een opslag te mogen maacken tot een papiermolen, welcke zij in het Crommernijer binnenvelt aan den dijck menen te stellen ende beloven en presenteren sodanige lengte van den dijk, als sij sullen gebruijcken ter discretie van dijkgraaf en heemraden van de Schermeer van binnen en buijten te beschoeijen en voorts te onderhouden soo lange de voorsz. molen staat, en daar en boven jaarlijcks tot eener recognitie te betalen dertig stuijvers, welk versoeck op de voorsz. conditien haar is toegestaan. Dan vermits sij nog niet weten waar sij de plaats tot het stellen van de molen sullen begrijpen en oversulcx ‘t selve lichtelijck op een sodanige plaatse soude kennen vallen alwaar reeds door d’Heeren van de Schermeer een beschoeijing gemaeckt is, welckers oncosten sij in dien gevalle souden moeten refunderen tot taxatie van dijkgraaf ende heemraden voorsz sullen sij eerst nader bescheijd van alles inbrengen, ende tzelve geexamineert sijnde ende geapprobeert, sij verders daar van behoorlijcke acte gehouden sijn te onderteeckenen ende over te leveren.”

De nieuwe papiermolen werd op de oostoever van de Nauernase Vaart gebouwd, dit gebied viel in die tijd onder Krommenie. Pas later werd de Nauernase Vaart de scheidingslijn tussen de toenmalige gemeentes Krommenie en Wormerveer, zodat de molen nu op het grondgebied van Wormerveer zou liggen.

De Blauwe Papiermolen komt verder niet voor in de archieven waardoor er maar weinig gegevens bekend zijn. De molen wordt voor het laatst genoemd in het jaar 1722, weer in de archieven van het Hoogheemraadschap van de Schermer. Daarin werd de volgende notitie opgenomen, “Betaalt…. verdient met het verhoogen ende verswaaren van den dijck langs de Nauwernaase Uiijtwaatering beginnende van de Papiermoolen noord aan naar de Noortse Balck ter lengte van 73 roeden.” Hoe en wanneer De Blauwe Papiermolen verdween is niet bekend.

Bronnen:
“de Zaende” 3e jaargang 1948 blz. 263-264
“Duizend Zaanse Molens” P.Boorsma 1968 blz. 202
“De papiermolens in de provincie Noord-Holland” H.Voorn 1960 blz. 472-473
informatie F. Rol, Zaandijk

Beknopt overzicht

1689
De Blauwe Papiermolen was waarschijnlijk al voor 1689 gebouwd zijn en heeft gestaan in het Oosterveld, ten oosten van de Nauernasche Vaart. Dit gebied behoorde toen tot Krommenie en is in 1817 Wormerveers geworden. Ook wordt vermoed dat de molen toen al op Wormerveers grondgebied stond maar het Vijverland in Krommenie.

1691
Op 27 januari verzochten Engel Jacobsz Laackman en Claas Cornelisz Groot toestemming om een gedeelte van de dijk van de Nauernasche Vaart een opslag te mogen maken tot een papiermolen, welke zij in het binnenveld aan de dijk in Crommenie wilden stellen.

1722
In de jaarrekening over 1722 van de penningmeester van De Schermer wordt deze molen nog genoemd.
In de kohieren van de 1000e Penning van Krommenie komt ook de papiermolen De Oude Blauwe die in Wormerveer stond. Waarschijnlijk behoorde aan dezelfde rederij een stuk land, dat in de Banne van Krommenie lag.
Hij werd wel de Blauwe Papiermolen genoemd naar het soort papier dat werd gemaakt.

Bron: P. Boorsma, H. Voorn en R. Couwenhoven


MOLENKAART