Guiswijf, het

Pelmolen en oorspronkelijk papiermolen Het Guiswijf te Zaandijk. De windbrief werd gegeven in juni 1670. Hij heeft gestaan aan en ten noorden van de Guispadsloot, niet ver ten westen van de tegenwoordige spoorlijn. Tussen 1705 en 1728 werd hij omgebouwd tot pelmolen. In september 1834 werd hij door brand verwoest en vervolgens herbouwd; er zijn aanwijzingen dat dit ook al eens eerder was gebeurd. In januari 1894 raakte hij opnieuw in brand en werd hij geheel verwoest. Overwaaiend vuur deed papiermolen Het Fortuin, het hetzelfde lot ondergaan.

[BRON ZAANWIKI]

Beknopt Overzicht
Zaandijk, aan de noordzijde het Guispad, nabij molens Het Guiskind en de later gebouwde papiermolen Het Fortuin.

1670
De molen werd in 1670 als blauwpapiermakerij gebouwd door een groep partenhouders, 4 Zaandijkers en 1 Koger.
De windbrief werd verstrekt aan Stoffel Baartsz Veen en Claas Jansz. de Wit die tevens de ‘baas’ op de molen zou zijn. De Wit was de expert in het maken van blauwpapier.

1674
Er ontstaat ruzie tussen de vele partenhouders. Claas Jansz. de Wit moet vertrekken en zijn parten aanbieden aan de andere houders. Er zijn vele partenhouders geweest die met bescheiden bedragen het in werking houden van de papiermolen mogelijk hebben gemaakt.

1694
Partenhouder Willem Willemsz. Pulle werd Gaandehouder. De eigenaren van de molen waren naast Pulle o.a. de familie Boisies, erfgenamen van Lijsje Poulus: dochter Lijsje Simons Boisies, Simon Jansz. Floor, Neeltje Jans Stok en kinderen en nog vele anderen.
In 1704 werd Pulle uit het brandassurantiecontract gezet wegens slecht onderhoud van de molen.

1705
De molen kwam in veiling maar verkoop ging niet door. Na deze mislukking kocht Pulle de hem ontbrekende parten en werd alleenheerser.

1707
Willen Willemsz Pulle overleed en zijn erfgenamen verkochten de molen voor fl. 1450,– aan Adriaan Pel te Zaandijk die hem verbouwde tot pelmolen. Hiermee kwam het einde aan het papiermaken in Het Guiswijf dat maar 37 jaar heeft geduurd.

De Pelmolen werd in 1817 gesloopt en herbouwd met de afgebroken Molen De Bel uit Wormerveer. In 1834 verbrandde de molen en werd opnieuw opgebouwd.

Op 4 januari 1894 raakte de draaiende molen in de brand. Door overwaaiend vuur raakte ook de papiermolen Het Fortuin in de brand en de beide molens gingen verloren tijdens een van de grootste molenbranden in de Zaanstreek.