De Mol

Krommenie – ten zuiden van de sluis bij de Nauernasche Vaart – ten zuiden van de Weverstraat aan de Moldijk.

Beknopt overzicht

Voorgeschiedenis; De Hennepklopper

1629
Pauwel Jansz van Assendelft bouwde een hennepklopper en verkocht deze een jaar later aan Jan Arisz Molenaar te Krommenie. In 1650 werd de molen verkocht aan Baert Claesz. en Cornelis Heijndricksz en een jaar later kwam deze door brand aan het einde van het bestaan.
Een nieuwe hennepklopper werd in 1650 gebouwd waarvoor de windbrief van 1632 werd gebruikt. Deze nieuwgebouwde molen draaide slechts 10 jaar als hennepklopper.

De Papiermolen

1660
Begin 1660 verkocht de weduwe van Cornelis Heijndrickz de molen aan een groep van 7 personen die het plan hadden om van de hennepklopper een papiermolen te maken. Vermoedelijk was geen van allen papiermaker. De deskundige papiermaker van het bedrijf was Hendrik Cornelisz, met naam Pampiermaeker of Pampier, de zoon van de vroegere eigenaar. Hij was ook gedeeltelijk eigenaar van de papiermolen ‘Een Naamloze Molen’ die vlak bij de Mol stond. Ook verwierf hij parten in De Mol.

1677
De ‘Naamloze Molen’, waar Hendrik Cornelisz parten van had, verdween in de loop van de tijd en werd in 1689 geroyeerd. In die tijd is ook Hendrik Cornelisz overleden.

1694
De Mol werd door zijn zonen Claes en Cornelis Hendricksz Papier voor een zeer klein bedrag verzekerd. Vergeleken met andere Zaanse papiermolen was De Mol een bescheiden bedrijf. In 1712 bedroeg de verzekerde waarde NLG 2500,- en stond nog steeds op naam van Cornelis en in 1721 op naam van zijn zoon Claas Cornelisz Papier.

1731
Claas Cornelisz Papier overleed en werd opgevolgd door zijn broer Hendrik Cornelisz. Papier die tot zijn dood in 1778 met de molen werkte

1778
Na de dood van Claas Cornelisz werd de molen verkocht en kwam voor de helft in handen van Arend Kroesen en de andere helft kwam via vererving  in handen van de weduwe van Jan Oosterhoorn.

1782
De molen nam in betekenis toe en werd verzekerd voor resp. NLG. 4500,-, in 1788 NLG. 6000,- en in 1801 NLG. 8000,-. Er werden verschillende soorten papier gemaakt; grauw en wit bord, dun en monnikengrauw met 3 hollanders en 3 schepkuipen.

1812
De economische toestand was slecht en de fabriek lag stil maar de productie werd later hervat en in 1850 liep dat op naar 80.000 pond.
In periode van 1778 werd nog steeds gewerkt onder de firmanaam Arend Kroesen  met verschillende deel-eigenaren. 

1876
De hele molen werd verkocht aan Gerrit Kabel en bleef werken onder de firmanaam Arend Kroesen en Comp. Ook werd er een motor geplaatst.

1896
De molenschuur ging door brand verloren en de molen werd verkocht aan H. Schotte. In datzelfde jaar werd de molen door de bliksem getroffen en ging geheel verloren.


Deze molen heeft ca. 236 jaar papier gemaakt.

Bronnen: Boorsma, Voorn, Couwenhoven