Ouwelfabriek Primus

Ouwelfabriek te Zaandam, opgericht in 1916 door de twee gebroeders Pel, die eerst een timmerfabriek bezaten. De eerste naam luidde De Vrede. Dat kon niet verhinderen dat de broers al gauw ruzie kregen. Eén vertrok en richtte een ouwelfabriek op onder de naam Zaano. De Vrede, die later de naam Primus kreeg, bleek onder bewind van J. Pel de beter lopende fabriek en nam in 1997 Zaano over.

Vanaf het begin was de Ouwelfabricage uit aardappelzetmeel succesvol. Het bedrijf maakte een periode van gestage groei door van circa 5 procent per jaar. In 1972 volgde de omzetting van nv in bv. Door automatisering liep het personeelsbestand terug van 45 naar 25 werknemers. De belangrijkste producten zijn ouwel op rollen, ouwel in vellen, bedrukte broodouwels en snoepouwel. Slechts twee procent van de omzet wordt behaald met handelsproducten. De producten worden afgezet in het gebied van de E.E.G. Voor 1991 en 1992 zijn belangrijke investeringen gepland voor uitbreiding van de productie- en opslagruimten en de bouw van een nieuw kantoor. De omzet was in 1989 rond f 2,5 mln. Primus Ouwel verhuisde in 2004 naar het Oostzaanse bedrijventerrein De Ambacht. Volcontinu aan het werk leidde tot geluidsoverlast in de Zaandamse fabriek die gelegen was aan de Bleekerstraat. Op 1 oktober 2004 nam Primus ook het naastliggende pand overnemen. Er was dringend behoefte aan ruimte voor opslag.

Primus Ouwel is met zijn 17 machines tellende onderneming de grootste fabrikant van het product dat wordt gebruikt voor noga, kokosmakronen en vruchtenrepen. Een dun laagje ouwel voorkomt dat de producten kleverig worden. De basis, een beslag van water en olie, wordt verwerkt tot rollen of vellen met een dikte van 0,25 tot 0,9 millimeter. Voor een deel verlaat het product de fabriek als halffabrikaat. Het andere deel wordt verwerkt tot eindproduct, een aantal variaties:

  • ouwel waarop met eetbare inkt letters en symbolen worden aangebracht.
  • ouwelvellen met eetbare lijm op elkaar worden geplakt als klanten een dikkere soort willen.
  • gekleurd ouwel om er eetbaar papier van te maken, een populair snoepgoed in landen aan de Middellandse Zee.

De ouwel kent vier belangrijke afzetmarkten:

  • de koekindustrie, zoals toegepast bij kokosmakronen,
  • snoepproducenten,
  • de broodindustrie voor de zegels op het brood zoals BIO,
  • de banketbakkerijen.

Een succesnummer is de eetbare flyer.Voorheen was slagroom de finishing touch op de cake. Nu is dat een persoonlijke boodschap gemaakt van ouwel. Ouwel is een droog product. De houdbaarheid varieert van 18 tot 24 maanden waardoor het per container naar alle plekken op de wereld is te vervoeren. 80 procent van de productie wordt geëxporteerd naar noga-fabrieken in Zuid-Europa. De zomer is de drukste tijd zodat bestellingen, in het voorjaar geplaatst, tijdig worden afgeleverd aan klanten die hun producten voor de decembermaand aan de man willen brengen. Ondernemingen uit Australië, Zuid-Afrika en Noord- en Zuid-Amerika behoren eveneens tot het klantenbestand.

Primus heeft een monopolie-positie in de ouwelmarkt. In 2011 verdrievoudigde de prijs voor aardappelzetmeel vanwege mislukte oogsten en de algemene voedselschaarste. Bij een omzet van 7 miljoen euro in 2011 heeft Primus Ouwel zestig werknemers in dienst. Het bedrijf werkt nauw samen met de Duitse zoetwaren- en deegwarenfabriek W.u.H. Kuchle, eerder verantwoordelijk voor een uiteindelijk mislukte overnamepoging. Kuchle maakt voor vruchtenrepen en koeken gebruik van Primus ouwel.

Bron Zaanwiki