Schoolmeester, de

Papiermolen De Schoolmeester te Westzaan. Bijgenaamd De Gauwdief, eigendom van Vereniging de Zaansche Molen. De Windbrief werd gegeven in juni 1695, maar de molen kwam al in september 1692 in bedrijf. Hij staat aan de Watering, langs de oude Guisweg. Van 1957 tot 1964 werd hij ingrijpend gerestaureerd. De Schoolmeester is nog in bedrijf.

 

Beknopt overzicht

1692
Gebouwd aan het Guispad. De enige 6 kanten papiermolen van de Zaan. Een van de vele oprichters was de schoolmeester van het dorp.
Windbrief van 10 juni 1695 op naam van Symon Stoffelsz. Veen.

1730
De versnipperde aandelen werden door kleinzoon van Symon Stoffelsz Veen verkocht aan Aldert Cornelisz. Blok uit Westzaan.

1741
De molen kwam in bezit van Jan Valk uit Westzaan. In 1749 werd hij uit assurantiecontract geroyeerd en is korte tijd later overleden.

1750
De erfgenamen veilden de molen en deze werd gekocht door Pieter van Leeuwen uit Zaandijk.
Hij heeft de molen verbeterd en ging betere papiersoorten maken.

1778
De molen kwam in eigendom van Klaas Sem en Hendrik Lugt uit W Zaandam voor hfl. 6.620,–.
In 1786 verkocht Klaas  Sem zijn deel aan Hendrik Lugt die de aankoop met hypotheken  financierde.

1791
Hendrik Lugt kon de exploitatie niet bolwerken en met achterlating van vele schulden kwam de molen in handen van Hendrik Stolp uit Wormerveer.

1827
Hendrik Stolp verkoopt de molen voor hfl. 10.000,– aan Dirk Honigh, nazaat van Adriaan Cornelisz Honigh die ook partenhouder was van o.a. De Herder, De Herderin.

1852
Gerbrand de Jong, eigenaar van De Kaarsenmaker (De Koog), kocht de molen op een veiling voor hfl. 5019,–.
(Hij kocht in 1854 ook De Vergulde Bijkorf in Zaandijk.)

1871
Gerbrand de Jong overleed en de molen ging over in handen van Pieter en Jacobus Gerbrandsz de Jong die samen de Firma Gebr. de Jong vormden.

1877
De schepkuipen werden vervangen door een primitieve langzeefmachine met stoom als aandrijving. De kapperij en maalbakken bleven op windenergie.

1924
Gerbrand Pietersz. de Jong overleed en de 2 zonen wijzigden de firmanaam in N.V. Papier- en papierwarenfabriek Gebr. De Jong te Westzaan en gaan zich toeleggen op papierverwerking.

1948  – 1979
1948 aandrijving papiermachine met Ford benzine motor; 1965 aandrijving Bernard diesel motor; 1979 aandrijving elektromotor.

1957
De Vereniging van Nederlandsche Papierfabrikanten kocht de molen en verhuurde deze weer terug aan de firma Gebr. De Jong die met molen bleef werken. Tussen 1957-1964 werd de molen grondig gerestaureerd.

1976 (31-12-1976) – HEDEN
De molen werd overgedragen aan Vereniging De Zaansche Molen.  Molenaar Arie Butterman houdt de enige windpapiermolen ter wereld draaiend.
Enige grote restauraties zijn door de Vereniging uitgevoerd.

[BRON ZAANWIKI, 1000 Zaanse Molens, P. Boorsma 1950/Papiermolens Prov. N-H, H. Voorn 1960/1100 Zaanse Molens, R. Couwenhoven 2015]

MOLENKAART