© Arnold de Lange - Wormer

Korendrager, de

Pelmolen in Westzaandam, oorspronkelijk papiermolen De Korendrager, achtkante bovenkruier. De windbrief werd gegeven in september 1690. In mei 1719 was hij al omgebouwd tot pelmolen. De molen stond achter het Papenpad, ten oosten van De Vaart, en werd vóór 1801 gesloopt.

[BRON ZAANWIKI]

De Korendrager werd in 1690 gebouwd. Op 3 augustus van dat jaar werd het land waarop deze papiermolen was gebouwd voor ƒ 600:2. gekocht door Jan Claasz. Hil uit Zaandam, met de verkoop werd tevens recht van overpad voor de eigenaar van de paltrok “de Blauwe Doffer” verleend en voor Willem Jansz. Sonnewijzer die de paltrok “de Zonnewijzer” bezat. De windbrief voor de Korendrager werd op 29 september 1690 uitgereikt aan bovengenoemde Jan Claasz. Hil. Hil liet de molen op 21 mei 1694 tegen brand verzekeren, de verzekerde waarde van de Korendrager bedroeg toen ƒ 4000.

De Korendrager bleef niet lang in bedrijf als papiermolen. In 1700 verbouwde door Jan Clz. Hil hem tot (gerst)pelmolen, kennelijk zag hij geen brood meer in de produktie van papier. Na de verbouwing tot pelmolen werd de Korendrager verdeelt in achtste parten. Op 14 april 1701 werd een zo’n achtste part voor ƒ 800 door David Jansz. Goomes verkocht aan Cornelis Claasz. Speckie en Comp. Het merendeel van de aandelen bleef echter in handen van Jan Claasz. Hil.

Jan Clz. Hil bleef zeer lang eigenaar van de Korendrager. Pas in 1727 deed hij de molen (7/12 part) over aan zijn zoon Pieter Jansz. Hil. Na het overlijden van Pieter Hil in 1742, verkocht zijn weduwe de Korendrager aan Jan de Jong, die de molen op 4 april van dat jaar liet verzekeren tegen ƒ 2200. Jan de Jong werkte niet zelf met de molen, maar verhuurde hem.

In 1766 verkocht de Jong de molen aan Cornelis de Boer. De Korendrager was tot februari 1783 verzekerd bij het papiermakerscontract. Waar de molen daarna was verzekerd is niet bekend.

In 1800 werd de Korendrager afgebroken. Tien bakkers uit Steenwijk kochten de molen aan, om hem (in 1806?) op de stadswal te herbouwen.

Op 2 april 1801 werd verkocht: “Een huijsje tot een afbraak staande op ‘t erf van de afgebrooken pelmolen de Koorndrager”.

Bronnen:
– “Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 102
– “250 Zaanse molens” R. Couwenhoven 2001 blz. 48
– “Zaandam 150 jaar stad” o.a. Dr. S. Hart 1962 blz. 37
– “de Papiermolens in de provincie Noord-Holland”, Henk Voorn 1960 blz. 273-275
– “1100 Zaanse Molens”, Ron Couwenhoven 2015, blz. 74.


Beknopt Overzicht
Molen stond in West-Zaandam, niet ver van de Grauwe Papierbaal en De Vos, als de derde papiermolen aan het Papierpad of het Kauwerspad.

1690
Gebouwd door Jan Claasz. Hil als papiermolen op het stukje land ’de Butterkamp’ dat hij had gekocht van de voogden over Jan Jansz. Haes de Jonge.

1694
In het assurantiecontract was de Koorndrager verzekerd voor hfl. 4000,-. Ook is vermeld dat Hil in dat jaar moeilijkheden had om papiermakers te krijgen en lokte personeel van andere molens. Hiervoor werden op 16 september twee gerechtelijke procedures tegen hem gevoerd voor de schout en schepenen van Westzaan.

1719
Jan Claasz Hil liet de molen ombouwen tot pelmolen.

Over de verdere geschiedenis is weinig bekend, maar in 1785 zou de molen nog hebben bestaan en in 1801 werd een huisje verkocht dat op het erf van de afgebroken molen De Koorndrager stond.

Deze molen heeft slechts 29 jaar als papiermakerij gewerkt.

Bron: 1000 Zaanse Molens, P. Boorsma 1950/Papiermolens Prov. N-H, H. Voorn 1960/1100 Zaanse Molens, R. Couwenhoven 2015


MOLENKAART